Ter gelegenheid van het
40 jarig jubileum van Buurtbus Heino
een kort overzicht van de geschiedenis
1938: Uit begrotingsoverwegingen van de regering Colijn wordt in 1938 o.a. het openbaar vervoer via de kernen Laag Zuthem en Lierderholthuis wegbezuinigd.
1979: Op initiatief van de organisaties Plaatselijk Belang Lierderholthuis en Plaatselijk Belang Laag Zuthem worden stappen gezet om te komen tot een buurtbusdienst die Heino met de beide kernen zal verbinden.
Een buurtbuscomité bestaande uit dhr. A. Klinkhamer van P.B. Laag Zuthem en mevr. Annie Middelkamp die P.B. Lierderholthuis vertegenwoordigt, dhr. Snel, dhr. Egberink, mevr. van Zomeren, aangevuld met vertegenwoordigers van gemeente, provincie, verkeersinspectie en regionale vervoerder VAD (in de persoon van dhr. Barnard), verricht de voorbereidende werkzaamheden voor het Buurtbus-project.
Op 3 september 1979 vindt de allereerste rit van Buurtbus Heino plaats. De buurtbus verbindt in eerste instantie alleen Heino met de beide kerkdorpen Lierderholthuis en Laag Zuthem. De eerste route wordt via uitvoerige publicaties bekend gemaakt. De bus rijdt 7 dagen per week.
Buurtbus Heino is, landelijk gezien een van de eerste buurtbusprojecten. (De allereerste buurtbus in Nederland reed 28-09-1977 tussen Lekkerkerk en Gouda). In 1979 worden de eerste 2934 passagiers vervoerd.
Het eerste bestuur wordt gevormd door het eerder genoemde buurtbuscomité met dhr. Klinkhamer als voorzitter, Annie Middelkamp als tweede voorzitter en Aleid Mulder als bestuurslid vertegenwordigt de gemeente.
De eerste vervoersmaatschappij met wie het project wordt uitgevoerd is de VAD.
Na liberalisering van de openbaar vervoersmarkt volgen in een later stadium andere vervoersmaatschappijen: Midnet, Connexxion, Syntus –>>Keolis
1980, dat het project een succes is wordt duidelijk aan het aantal vervoerde passagiers in dit jaar: namelijk 7598. Gezien de beperkte bezetting wordt besloten de ritten op zondag te staken.
1981: 2 gemeenten in Nederland waaronder Heino krijgen subsidie van de Minister van Verkeer en Waterstaat om een 1 jaarlijks experiment te verzorgen voor het vervoer van ouderen/gehandicapten met de Buurtbus. Hiertoe wordt de bus aangepast met een lift en plekken voor rolstoelen achter in de bus.
medio januari verschijnen de publicaties hierover.
Uit de notulen van een bestuursvergadering wordt duidelijk dat er in dat jaar blijkbaar nauwelijks gebruik is gemaakt van deze mogelijkheid. De lift werd weer verwijderd en de open rolstoelplekken weer in de oude staat hersteld.
Het bestuur besluit ook de zaterdagse ritten te laten vervallen gezien het beperkte gebruik.
1983: Als eerste van een lange rij vrijwillige chauffeurs neemt B. Wellenberg afscheid. In die periode staat de maximum leeftijd voor buurtbuschauffeurs op 70 jaar. Later wordt dat opgetrokken naar de 75e verjaardag. Momenteel is dat nog 1 jaar later.
De traditie ontstaat dat het bestuur van Buurtbus Heino de vrijwillige chauffeur begeleidt tijdens zijn laatste rit om vervolgens samen een borreltje te drinken. Het officiële afscheid van de vereniging en de collega’s vindt dan plaats in de eerstvolgende jaarvergadering.
1985: Het aantal passagiers is in de afgelopen jaren nogal wat achteruit gegaan en in de buurt van de kritische grens van 400 passagiers per maand gekomen. In samenwerking met gemeente, vervoersmaatschappij VAD wordt gewerkt aan een oplossing. Die wordt uiteindelijk gevonden doordat de gemeente, verantwoordelijk voor het schoolvervoer van een behoorlijk aantal kinderen uit Laag Zuthem naar bijzonder onderwijs in Zwolle Zuid, te kennen geeft dit vervoer wel over te willen dragen aan de Buurtbus in het geval de lijn doorgetrokken wordt naar Zwolle-Zuid.
1986: per 2 juni wordt vanwege een groot aantal kinderen dat vanuit Laag Zuthem een school voor bijzonder onderwijs in Zwolle Zuid bezoekt de busroute verlengd tot winkelcentrum Zwolle Zuid. Dat dit “zoden aan de dijk zet” blijkt uit een fors toegenomen aantal passagiers: periode 1981-1985 in totaal 25.160 (gem. 5032/jaar), periode 1986-1990 totaal 45.348 (9070/jaar). Later wordt een extra schoolbus ingezet.
1987: In een al jarenlang bestaande traditie van tuincentrum van der Vechte worden dit jaar op Valentijnsdag chauffeurs en bestuur van de Buurtbus in de bloemetjes gezet.
Het doet alle vrijwilligers goed dat er aandacht en waardering is voor hun inzet.
1988: Op aanwijzing van de centrale overheid worden de buurtbuscomité’s omgevormd tot verenigingen. Daarmee verschuift de persoonlijke, juridische aansprakelijkheid van de bestuurders naar de vereniging en ontstaat er een meer democratisch instituut waarbij het bestuur verantwoordelijkheid heeft af te leggen naar de leden. Op 19 december passeert de akte van oprichting Vereniging Buurtbus Heino bij notaris Bremmers
Harm Jan Snel, landbouwer en Johanna Frederika ter Denge, ons beter bekend als Jannie Meijer, vertegenwoordigen hierbij het bestuur.
1989: op 3 september wordt het 10-jarig bestaan gevierd.
1991: N.a.v. een promotie-video over “de buurtbus” en het 12,5 jarig jubileum verschijnt deze publicatie over het “noodzakelijk kwaad” van de buurtbusprojecten
1992: op 5 februari wordt de 100.000 ste passagier vervoerd
1993:
Interview met actieve bestuurders
1994: 150.000-ste passagier
Ondertussen wordt er veel vergaderd door het bestuur vaak bij Annie thuis:
1995: eind van dit jaar blijkt dat in de periode 1990-1995 in totaal 90.362 passagiers zijn vervoerd (18.072/jaar)
1996: Dat het vervoer van schoolkinderen blijkbaar niet altijd zonder problemen verloopt kan uit dit schrijven van het bestuur aan haar chauffeurs worden begrepen:
1998: Een nieuwe mijlpaal: de 200.00ste passagier.
2004: een gedenkwaardig jaar. Het 25-jarig jubileum wordt gevierd en het totaal aantal vervoerde passagiers bedraagt inmiddels 300.000.
2006: Het draaien van een buurtbusvereniging kost nogal wat: bestuurskosten, huur vergaderruimten, reiskostenvergoedingen, attenties, nieuwjaarsreceptie, de jaarlijkse buurtbusreis, het kerstpakket etc. Naast provinciale subsidie waren de reclame-inkomsten van lokale ondernemers voor de bestickering van de bus ook belangrijk. Hier het “prijslijstje” van Henk Pruim onze toenmalige penningmeester
Overigens is het, na het concessie verlenen aan vervoersmaatschappijen, aan deze of ze nog reclame op de bus willen of niet. Voor de derving van reclame-inkomsten komt de vervoerder dan met een vergoeding.
2010: Een nieuwe vervoerder
2011: Chauffeur Wellenberg neemt afscheid na 17,5 jaar trouwe dienst.
2012: Vanwege het dalende aantal kinderen uit Laag Zuthem wordt in overleg met de ouders besloten het vervoer per aparte schoolbus naar Zwolle Zuid te staken. Dat gebeurt medio van dit jaar.
2013:
Waar de overheid terugtreedt, treedt de Buurtbus dan naar voren:
2014:
2015: De Buurtbuskrant voor de leden van de vereniging verschijnt sinds 2006 in een frequentie van 2 – 3 x per jaar. De artikelen in het krantje gaan o.a. personele zaken als afscheid van chauffeurs, nieuwe chauffeurs, overlijden, maar ook over actuele ontwikkelingen, zaken n.a.v. leden- en bestuursvergaderingen, verslagen van buurtbusreizen, bijeenkomsten etc. Traditioneel wordt het blad geredigeerd door de voorzitter, nu Dick Stegeman, tezamen met Roelie Heeling.
Op 6 augustus wordt de nieuwe Syntus-bus in gebruik genomen. Door voorzitter Dick Stegeman worden de sleutels aan chauffeur Jan Volkerink en zonnebloemen voor de eerste passagier Paulien Klomp overhandigt. Meteen bij de start echter begint de bus te roken. Later blijken kitresten onder de motorkap hier de (onschuldige) oorzaak hiervan.
2016: Buurtbusverenigingen vervullen een belangrijke maatschappelijke functie. Daarin spelen de vrijwilligers een belangrijke rol. Dat de verenigingen het af en toe moeilijk hebben met semi-overheidsinstellingen blijkt uit het volgende:
2017: In december wordt ook in de buurtbus een O.V. incheckapparaat geplaatst. Landelijk werd de OV-chipkaart ingevoerd in 2012 na uitvoerige experimenten o.a. in Rotterdam.
Al vanaf het begin van Buurtbus Heino worden de vrijwillige chauffeurs door het bestuur bedankt voor hun inspanningen o.a. in de vorm van een jaarlijkse buurtbus reis, een mooi kerstpakket, een gezellige nieuwjaarsreceptie.
2018: de 450.000 passagier wordt vervoerd. Op naar de 1/2 miljoen. Zoals blijkt uit het artikel neemt Anton Weertman afscheid omdat hij 75 jaar wordt.
2019: Door de vele overvallen op bussen is in de afgelopen jaren is geleidelijk aan de mogelijkheid om contant te betalen afgevoerd. In navolging daarvan wordt dit nu ook bij buurtbussen afgeschaft. In december wordt een PIN-automaat geplaatst waarmee de kaartjes kunnen worden betaald.
Vanwege het 40-jarig jubileum wordt op 14 september 2019 in restaurant Bij9en een receptie gehouden na de jaarlijkse buurtbusreis. Na de receptie wordt een gezellig feest gevierd met o.a. een optreden van The Shannons een Ierse band uit Laag Zuthem.
2020: Op 20 februari overlijdt ons (voorlopig) laatste erelid Annie Middelkamp, bijnaam “moeder van de Buurtbus”
Door de net uitgebroken coronapandemie wordt het buurtbusvervoer per 16 maart voor een lange periode gestopt.
Tot slot:
In het bovenstaande, korte overzicht van de geschiedenis Buurtbus Heino worden zo hier en daar namen genoemd van chauffeurs en bestuursleden. Zij staan daarmee ook symbool voor alle andere niet genoemde vrijwillige chauffeurs en bestuursleden. U allen draagt of heeft in het verleden op gelijke wijze bijgedragen aan de bloei van onze Buurtbus.
We danken mevr. Annie Middelkamp voor het beschikbaar stellen van haar archief, evenals Dick Stegeman voor hetzelfde.
Bronnen: De vertoonde knipsels komen uit de diverse regionale bladen, waarvan helaas niet altijd meer na te gaan is uit welk blad ze kwamen.
Namens het bestuur
Frank Bom